قشم

معرفی جریزه فشم

جزیره قشم واقع در تنگه هرمز به موازات سواحل سرزمین مادر، با گسترده ای نزدیک به 1500 کیلو متر مربع- 140 کیلومتر درازا و عرض متوسط 11 کیلومتر – نه تنها بزرگترین جزیره خلیج فارس که مساحتی بیشتر، معادل یا کمتر از 22 کشور مستقل جهان دارد و نیز 5/2 برابر کشورهایی چون سنگاپور و بحرین است.

سابقه تاریخی جزیره  قشم به پیش از اسلام می رسد و نام های قشم، کشم، کیش، تنب، سیری و غیره حکایت از توقف طولانی عیلامی ها در این نواحی در سده های پیش از میلاد مسیح دارد. آثار بسیاری از تمدن عیلامی در سواحل خلیج فارس ا ز جمله در بوشهر، خارک و قشم به دست آمده و بقایای آتشکده های زرتشتیان در قشم نشان دهنده وجود پیروان این مذهب در روزگاران پیشین جزیره است .
قشم به علت موقعیت سوق الجیشی خود در همه رویدادها و حوادث و لشکرکشی های تاریخی از عیلامی ها تا اسکندر، از اسکندر تا امویان و عباسیان و از آنها تا پرتغالی ها و انگلیسی ها مقامی شامخ داشته است. آن گونه که در کتاب های تاریخی نگاشته شده است، قشم پیش از اسلام و هم پس از آن دارای رونق و اعتبار تجاری و دریانوردی بسیار بوده است. رونق این جزیره و بنادر و جزایر اطراف آن بیشتر به عصر دیالمه و آل بویه باز می گردد که رفت و آمد کشتی های تجاری از آنجا به سواحل دریاهای چین و هند و نواحی آفریقا تداوم داشته است.
در روزگار کنونی نیز قشم همچنان توانسته است موقعیت ممتاز خود را حفظ کند. همه کشتی های عازم کشورهای حاشیه خلیج فارس می باید از نزدیکی سواحل جنوبی قشم بگذرند و اغلب پروازهای بین المللی شرق و غرب از حریم هوایی این جزیره عبور می کنند .

جاذبه های طبیعی قشم:

غار نمک:

در فاصله 90کیلومتری شهر قشم، در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره ( تقریبا به موازات ساحل جنوبی ) کوه گنبدی شکل به ارتفاع 237 متر از سطح دریا غار نمک قرار دارد.
وجود رگه های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره ای جالب و دیدنی را نمایان می سازد .

فاصله دهانه غار نمک از جاده همجوار ساحل دریا حدود 2 کیلومتر است که توصیه می شود با پای پیاده پیموده شود. درون غار نمک به ویژه در اعماق آن، تاریک است و برای مشاهده استالاکیت های بلورین نمک نیاز به چراغ قوه پرنور است. سقف غار نمک را قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده اند و منظره ای بدیع به وجود آورده اند.

کوه ها و تندیس های قشم:

در جزیره قشم کوه های کم ارتفاع و شگفت انگیز بسیاری وجود دارد که از تحولات دورانی و فروکش آب و بیرون آمدن این کوه ها از دل آب حکایت می کند. سطح این کوه ها را لایه های مرجانی، اسفنجی و دو کفه ای ها پوشانده اند که این امر موجب حفاظت خاک های نرم شیست و مارن زیر سطح مرجانی شده است.

جنگل دریایی حرا (HARRA) زیستگاه امن پرندگان مناطق گرمسیری:

درخت حرا که نام علمی آن به حکیم و فیلسوف ایرانی ابو علی سینا (Avicenna Marina) نسبت داده می شود، درختانی در اندازه های 3 تا 6 متر با شاخ و برگ سبز روشن هستند.

درخت حرا آب شورزی است که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو می رود. با خاصیت تصفیه ای که در پوست درخت حرا وجود دارد، بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می کند. درخت حرا در حقیقت یک کارخانه آب شیرین کن طبیعی و خدادادی است.

در تنگه خوران، بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان ( فاصله بین شمال جزیره قشم و بندر خمیر) جنگل حرا در گستره ای معادل 200 کیلومتر مربع پدید آمده که از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر همچون حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و …. از مناطق گرمسیری است.

انجیر معابد یا درخت سبز یا درخت لول (LOOL یا لور):

از رستنی های شگفت انگیز مناطق حاره، مخصوصا جزایر خلیج فارس، درخت همیشه سبز، درخت لور (معروف به انجیر معابد) است که تاجی بزرگ با ریشه های هوایی متعدد دارد. میوه رسیده نارنجی رنگ درخت لور مطبوع و خوراکی است.

یکی از زیباترین درخت لور در تم سینتی ( منطقه توریان) قرار دارد و در نزدیکی آن بقعه ای دیدنی با طرح معماری کهن به نام زیارت پیر واقع شده است.

حیات وحش دریایی:

به طور کلی 11 گونه خرچنگ از سه خانواده در جزیره قشم وجود دارد. آب های جزیره قشم از انواع ماهی غنی است. لاک پشت سبز در آب های جزیره های قشم، هنگام و لارک و همچنین در تنگه خوران و شرق لافت دیده می شود.

 جاذبه های فرهنگی قشم

غار خربز (خربس Xarbez):

به فاصله 12 کیلومتری جزیره قشم در کنار جاده جنوبی، غار خربس بر سینه کوهی مشرف به دریا و دشت میانکاسه قرار دارد.

غار خربس از غارهای دریایی است که بر اثر گرداب و تخلیه ماسه ها از حفره سنگ ها به وجود آمده، اما در دوره های پیش از اسلام مردمان با افزودن بر وسعت غار خربس در بخش های تالار میانی و دهلیزهای انشعابی به احتمال زیاد از آن برای پناهگاه و یا نیایشگاه استفاده کرده اند.

غذاهای محلی قشم، از ماهی برشته تا نان محلی

قشم غذاهای محلی متنوعی دارد و زنان این جزیره از گذشته تاکنون با ذوق و هنر، غذاهای خوشمزه، به خصوص غذاهای دریایی طبخ می‌کنند. در سفر به جزیره‌ی قشم سعی کنید به جای غذا خوردن در رستوران‌های مدرن و فست‌فود، مهمان مردم محلی شوید تا طعم ناب خوراکی‌های خوشمزه‌ی این جزیره را بچشید.

ماهی برشته (کباب ذغالی)

مردم قشم برای تهیه ماهی برشته، شکم ماهی‌های کوچک مانند ساردین را خالی نمی‌کنند اما برای برشته کردن ماهی‌هایی مانند سنگسر، سرخو و … ابتدا شکم‌شان را خالی کرده و ترکیبی از گشنیز، شوید، پیاز خردشده، فلفل، ادویه و فلفل سبز داخل آن می‌گذارند. سپس ماهی را روی ورقه‌ی فلزی که روی آتش گاز یا ذغال آماده کرده‌اند، می‌گذارند تا کبابی شود.

سپس ماهی‌ها را در ظرفی درب‌دار قرار داده و چند قطره اب به آن می‌پاشند تا در اثر بخار ماهی‌های داغ، روغن در زیر پوست آن‌ها بچسبد و هنگام مصرف، پوست ماهی‌ها به راحتی کنده شود. چون ماهی طبع سردی دارد، اهالی قشم این غذا را به همراه خرما و رطب میل می‌کنند.

کلمبا (Kolomba)

این غذای خوشمزه از گندم پک شده، ماهی، سبزی (گشنیز و شوید خرد شده) تهیه می‌شود. اهالی قشم گندم‌های پرک شده را در آب جوش می‌ریزند تا قوام بیاید. ماهی‌ها را هم در آب نمک و زردچوبه می‌جوشانند تا استخوان‌هایش را جدا کنند. سپس گوشت ماهی را با سبزی مخلوط کرده و به گندم در حال جوش اضافه می‌کنند. قشمی‌ها این غذا را با روغن حیوانی تهیه می‌کنند و در زبان محلی به این روغن «جونون» (روغن خوب) می‌گویند.

زیبون

برای تهیه‌ی این غذا سیب‌زمینی‌ها را درشت و خلالی سرخ می‌کنند. به ماهی ادویه و زردچوبه اضافه کرده و در روغن سرخ می‌کنند. پیاز خردشده را در گوجه‌فرنگی رنده‌شده تفت می‌دهند. سپس درون قابلمه روغن ریخته و روی آن نان حلی (توموشی) گذاشته و مواد را روی نان می‌ریزند. سپس برنج پخته شده را روی مواد ریخته و می‌گذارند تا دم بکشد.

موفلک

برای پخت این غذا گندم یا جوی پرک شده را در دیگ برشته می‌کنند تا رنگ آن قهوه‌ای شود. سپس این گندم‌ها را مانند برنج در آب خیس می‌کنند. سپس ماهی‌ها را در آب نمک و زرچوبه می‌جوشانند تا استخوان‌های آن جدا شود و گوشت ماهی‌ها را با پیاز سرخ می‌کنند و دوباره در همان آبی که جوشانده بودند، اضافه می‌کنند. زمانی که آب به جوش آمد، گندم‌های خیس‌شده به غذا اضافه می‌شود تا کاملا آب آن بخار شود و دم بکشد.

هواری

برای تهیه‌ی این غذای خوشمزه ابتدا پیاز را کمی تفت داده، سپس سبزی یعنی گشنیز، شوید، شنبلیله و سیر را در روغن سرخ می‌کنند. سپس ماهی را نیز به سبزی‌ها اضافه می‌کنند تا سرخ شود و فلفل، ادویه و زردچوبه را می‌افزایند. بعد از اینکه ماهی کاملا سرخ شد، برنجی که از قبل خیس خورده است را به این مواد اضافه می‌کنند تا کاملا دم بکشد.

عنکاس (ماهی مرکب)

این ماهی را به تکه‌های مربعی شکل قطعه قطعه کرده و با مقداری آب و خرما داخل دیگ می‌پزند. پیاز را خرد کرده، تفت داده و ماهی را به آن اضافه می‌کنند. سپس سیب‌زمینی سرخ‌شده را با یک عدد فلفل سبز، رب گوجه فرنگی، نمک، ادویه و فلفل به غذا می‌افزایند  تا با حرارت کم پخته شود.

عنکاس خشک شده

عنکاس (ماهی مرکب) را بعد از تمیز کردن به شکل ورقه‌های نازم و بلند برش زده و مقابل آفتاب آویزان می‌کنند تا کاملا خشک شود. برای این کار حداقل ۱۰ روز زمان نیاز است. بعد از خشک شدن ماهی‌ها، آن‌ها را روی ذغال یا شعله‌ی گاز کباب کرده و سپس آن را می‌کوبند تا بافت گوشت از هم باز شود. سپس روی گوشت ماهی لیمو ریخته و با خرما نوش جان می‌کنند.

برنج دیشو

برای تهیه‌ی این غذا مقداری شیره‌ی خرما را در آب حل می‌کنند تا رقیق شود؛ سپس آن را روی گاز می‌گذارند تا به جوش آیدو برنج خیسانده شده را در این محلول می‌ریزند تا آب آن بخار شده و برنج دم بکشد. این برنج را به همراه ماهی برشته سرو می‌کنند.

پودینی کوسه یا سفره ماهی

گوشت کوسه را قطعه قطعه کرده و با پوست در آب نمک می‌ریزند تا بجوشد و کاملا پخته شود. بعد از این که گوشت کامل پخت و استخوان‌ها به راحتی از آن جدا شد، گوشت را کاملا له کرده و می‌فشارند تا آب آن کاملا گرفته شده و خشک شود. سپس آن را با پیاز و سبزی یعنی گشنیز و شوید در روغن کرده و مقداری رب گوجه‌فرنگی و لیمو عمانی به آن می‌افزایند و در قابلمه را گذاشته، اجازه می‌دهند کاملا پخته شود. پودینی سفره ماهی نیز به همین ترتیب پخته می‌شود.

هواری چکو میگ (پلو بچه میگو)

هواری چکو میگ یا لارو خشک‌شده میگو از غذاهای محلی قشم است. این نوع میگو را در فصل تخم‌ریزی در جنگل حرا صید می‌کنند. بعد از این که آن‌ها را در آب دریا جوشانده و خشک کردند، به بازار می‌آورند. برای تهیه‌ی این غذا میگوی خشک را خیسانده و پوست آن را می‌گیرند. بعد از تفت دادن پیاز، میگو را به آن اضافه می‌کنند. بعد از اینکه میگوها کاملا سرخ شد، زردچوبه و سپس مقداری آب می‌افزایند.

عدس آب‌پز به همراه ۲ استکان آب داغ به غذا اضافه می‌شود. بعد از جوش آمدن آب، برنج از قبل خیس‌شده را به غذا اضافه می‌کنند تا اب آن بخار شده و برنج دم بکشد.

نان توموشی

قشمی‌ها این نان محلی بسیار نازک را به همراه سس مخصوصی می‌پزند. در این نان تخم‌مرغ و پنیر می‌ریزند که همزمان با نان می‌پزد.

برای بررسی سایت انگلیسی به سایت hogotravel.com مراجعه فرمایید.